Cái nhìn đầu tiên về tối ưu hóa cho công cụ trả lời (AEO) và "luật chơi" mới của SEO
Sau khi thấy traffic blog của mình tăng trưởng từ các công cụ AI như ChatGPT, tôi đã tìm hiểu lý do. Bài viết này là cái nhìn đầu tiên của tôi về Tối ưu hóa cho Công cụ Trả lời (AEO).
Một khám phá cá nhân trong kỷ nguyên tìm kiếm mới
Gần đây, khi phân tích các nguồn lưu lượng truy cập cho The Branding Corner, tôi đã nhận thấy một xu hướng thú vị và đang tăng tốc nhanh chóng. Ngoài những lượt truy cập thông thường từ tìm kiếm Google hay các liên kết mạng xã hội, một lượng độc giả ngày càng tăng đang đến trực tiếp từ các công cụ AI như Perplexity và dưới dạng nguồn được trích dẫn trong các câu trả lời của ChatGPT. Những gì bắt đầu như một vài lượt truy cập nhỏ giọt vài tháng trước đã trở thành một dòng traffic ổn định và nhanh hơn đáng kể.
Đó là một tín hiệu rõ ràng: cách mọi người tìm kiếm và tiêu thụ thông tin trực tuyến đang có một sự thay đổi căn bản. Điều này khiến tôi nhận ra rằng, ngay cả khi không có một chiến lược chính thức, tôi đã vô tình làm đúng một vài điều cho các "công cụ trả lời". Nhưng để thực sự khai thác được sự thay đổi này, tôi biết mình cần phải chuyển từ thành công ngẫu nhiên sang một chiến lược có chủ đích.
Bài viết này không phải là một cẩm nang chính thức từ một chuyên gia AEO dày dạn kinh nghiệm mà chỉ là việc viết lại quá trình khám phá của chính tôi, là hành trình của một người làm marketing cùng bạn thấu hiểu về Tối ưu hóa cho Công Cụ Trả lời (AEO) từ những bước đầu tiên, dựa trên dữ liệu thực tế và nghiên cứu. Chúng ta hãy cùng nhau khám phá những "luật chơi" mới này.
1. AEO chính xác là gì?
Trong nhiều thập kỷ, mục tiêu của Tối ưu hóa Công cụ Tìm kiếm (SEO) rất đơn giản: đưa trang web của bạn lên vị trí cao nhất có thể trong danh sách mười liên kết màu xanh. Công cụ tìm kiếm là một thư viện số, và công việc của bạn là đặt "cuốn sách" của mình lên kệ dễ thấy nhất.
Tối ưu hóa cho Công cụ Trả lời (AEO) hoạt động trên một tiền đề hoàn toàn khác. Mục tiêu không còn chỉ là để trang web của bạn xuất hiện trong một danh sách mà là để nội dung của bạn trở thành chính câu trả lời.
Công cụ tìm kiếm đã phát triển từ một thư viện thành một người trợ giúp tinh thông. Thay vì chỉ hướng người dùng đến những cuốn sách khác nhau (các website), giờ đây nó đọc các trang liên quan hộ họ và trình bày thành một bản tóm tắt trực tiếp, tổng hợp ở đầu trang kết quả. Đây là chức năng cốt lõi của một "công cụ trả lời", được cung cấp bởi các tính năng như AI Overviews của Google.
Sự thay đổi này là vĩnh viễn và được thúc đẩy bởi sự thay đổi trong kỳ vọng của người dùng. Trong một thế giới với các chatbot AI, mọi người mong đợi những câu trả lời tức thì, mang tính hội thoại và trực tiếp. Do đó, AEO là phương pháp tạo và cấu trúc nội dung một cách chiến lược để các hệ thống AI này nhận diện nó là nguồn có thẩm quyền, rõ ràng và hữu ích nhất để sử dụng trong các phản hồi do chúng tạo ra. Đó là một bước chuyển từ việc chỉ tối ưu hóa cho từ khóa sang tối ưu hóa để được trích dẫn trực tiếp.
2. Tại sao chúng ta phải quan tâm đến AEO ngay bây giờ?
Sự chuyển đổi từ công cụ tìm kiếm sang công cụ trả lời này đang tạo ra một cơn địa chấn trong ngành marketing. Việc thấu hiểu các tác động của nó không chỉ là tư duy tiến bộ mà đó là vấn đề sống còn và sự phù hợp trong tương lai gần.
Tác động ngay lập tức nhất là sự gia tăng của "Tìm kiếm không nhấp chuột" (Zero-Click Searches). Với việc cung cấp một câu trả lời toàn diện trực tiếp trên Trang kết quả của Công cụ Tìm kiếm (SERP), AI Overviews làm giảm đáng kể nhu cầu người dùng phải nhấp vào bất kỳ trang web nào. Các nghiên cứu trong ngành dự đoán lưu lượng truy cập tự nhiên truyền thống sẽ sụt giảm đáng kể khi công nghệ này trở nên phổ biến hơn. Đối với những người sáng tạo nội dung và doanh nghiệp dựa vào lưu lượng truy cập website để có khách hàng tiềm năng và doanh thu, đây là một viễn cảnh đầy thách thức.
Tuy nhiên, câu chuyện phức tạp hơn thế. Lưu lượng truy cập thực sự click vào từ một kết quả được AI nâng cao thường có chất lượng cao hơn nhiều. Những người dùng này đã xem một bản tóm tắt, và cú click chuột của họ cho thấy một sự quan tâm sâu sắc hơn và ý định mạnh mẽ hơn, thường dẫn đến tương tác cao hơn và tỷ lệ chuyển đổi tốt hơn.
Lý do quan trọng nhất để hành động ngay bây giờ là lợi thế của người đi đầu (first-mover advantage). Trong khi hầu hết các marketer vẫn còn đang ở giai đoạn đầu của việc phản ứng với sự thay đổi này, những ai chủ động xây dựng chiến lược AEO sẽ thiết lập nội dung của họ như một nguồn đáng tin cậy trong mắt các hệ thống AI. Bởi vì các hệ thống này học hỏi và xây dựng dựa trên kiến thức hiện có, việc được trích dẫn sớm sẽ tạo ra một vòng lặp tự củng cố mạnh mẽ về niềm tin và khả năng hiển thị mà những người đến sau sẽ ngày càng khó phá vỡ. Lưu lượng truy cập mà tôi đang thấy từ các công cụ AI là một ví dụ nhỏ nhưng rõ ràng về lợi thế này trong thực tế.
3. Những điều tôi học được về các nguyên tắc cốt lõi của AEO
Nghiên cứu của tôi về lĩnh vực mới nổi này đã cho thấy rằng mặc dù AEO là một ngành học mới, nền tảng của nó được xây dựng trên các nguyên tắc của nội dung chất lượng cao, lấy người dùng làm trung tâm. Dưới đây là các nguyên tắc cốt lõi mà tôi đã xác định được.
Nguyên tắc 1: Nội dung phải trả lời trực tiếp mô hình cũ về việc "nhá hàng" thông tin để khuyến khích một cú click chuột đang trở nên kém hiệu quả. Mô hình mới là "Trả lời trước, Giải thích sau" (Answer First, Context Later). Nội dung của bạn phải được cấu trúc để cung cấp một câu trả lời rõ ràng, ngắn gọn và ngay lập tức cho một câu hỏi cụ thể ngay từ đầu. Câu trả lời ban đầu này là những gì AI có nhiều khả năng sẽ trích xuất cho một đoạn trích (snippet) hoặc một AI Overview. Phần còn lại của bài viết của bạn sau đó nên cung cấp bối cảnh, bằng chứng và giải thích sâu hơn để hỗ trợ câu trả lời ban đầu của bạn, thưởng cho những người dùng đã click vào bằng thông tin toàn diện hơn. Điều này đòi hỏi sự chuyển đổi sang ngôn ngữ hội thoại, sử dụng các từ khóa dựa trên câu hỏi và các cụm từ đuôi dài bắt chước cách nói chuyện tự nhiên của con người.
Nguyên tắc 2: Niềm tin là tất cả (Vai trò của E-E-A-T) Nếu AEO là về việc được trích dẫn, thì niềm tin là yếu tố quan trọng nhất. Các hệ thống AI đang được thiết kế để tránh thông tin sai lệch và ưu tiên các nguồn có thẩm quyền. Điều này làm cho framework E-E-A-T (Kinh nghiệm, Chuyên môn, Thẩm quyền, Độ tin cậy) của Google trở nên quan trọng hơn bao giờ hết. Để được AI trích dẫn, nội dung của bạn phải được hỗ trợ bởi các tín hiệu E-E-A-T mạnh mẽ. Điều này có nghĩa là:
Kinh nghiệm (Experience): Viết từ kinh nghiệm thực tế, trực tiếp.
Chuyên môn (Expertise): Thể hiện kiến thức sâu rộng về chủ đề của bạn.
Thẩm quyền (Authoritativeness): Được công nhận là một nguồn tin cậy trong lĩnh vực của bạn, được hỗ trợ bởi các lượt đề cập và liên kết từ các trang web uy tín khác.
Độ tin cậy (Trustworthiness): Đảm bảo nội dung của bạn chính xác, đã được kiểm chứng và đáng tin cậy. Xây dựng E-E-A-T là một chiến lược dài hạn bao gồm việc tạo ra nội dung chất lượng cao một cách nhất quán và nuôi dưỡng một danh tiếng thương hiệu tích cực trên toàn bộ trang web.
Nguyên tắc 3: Cấu trúc là "ngôn ngữ" của AI Trong khi con người có thể diễn giải nội dung lộn xộn hoặc được tổ chức kém, AI lại phụ thuộc rất nhiều vào cấu trúc rõ ràng để hiểu thông tin. Việc cấu trúc một cách tỉ mỉ là cách bạn "nói chuyện" với một công cụ trả lời.
Dữ liệu có cấu trúc (Schema Markup): Đây là cách trực tiếp nhất để giao tiếp với AI. Việc triển khai các schema liên quan (như FAQPage cho các phần hỏi-đáp, HowTo cho các hướng dẫn, hoặc Article cho các bài đăng blog) giống như việc thêm các nhãn mô tả vào nội dung của bạn để cho các công cụ tìm kiếm biết chính xác từng phần là gì.
Hệ thống phân cấp rõ ràng: Sử dụng các thẻ tiêu đề (H1, H2, H3) một cách hợp lý là rất quan trọng. Việc diễn đạt các tiêu đề phụ của bạn dưới dạng các câu hỏi trực tiếp (ví dụ: "AEO là gì?") làm cho việc AI xác định một truy vấn và câu trả lời tương ứng trong văn bản của bạn trở nên cực kỳ dễ dàng.
Các định dạng dễ đọc: Các định dạng đơn giản như gạch đầu dòng, danh sách được đánh số và các đoạn văn ngắn làm cho nội dung của bạn dễ quét (scan) cho cả con người và các bot của AI, giúp chúng nhanh chóng xác định thông tin chính.
Nguyên tắc 4: Tối ưu hóa đa phương tiện không còn là một lựa chọn AI hiện đại là đa phương thức, có nghĩa là nó có thể hiểu và xử lý thông tin từ văn bản, hình ảnh, video và âm thanh. SEO chỉ dựa trên văn bản truyền thống không còn đủ nữa. Để cung cấp một câu trả lời toàn diện, AI sẽ lấy thông tin từ tất cả các định dạng liên quan. Do đó, việc tối ưu hóa nội dung đa phương tiện là rất quan trọng. Điều này bao gồm việc sử dụng văn bản thay thế (alt text) và chú thích mô tả cho hình ảnh, cung cấp bản ghi đầy đủ (transcript) cho video và sử dụng dấu thời gian (timestamp) để chia nhỏ nội dung video thành các phần hợp lý mà AI có thể dễ dàng hiểu và tham chiếu.
4. Hành trình của tôi và kế hoạch hành động sắp tới
Nhìn lại nội dung của chính mình đang nhận được traffic từ AI, tôi có thể thấy một quy luật. Các bài viết hoạt động tốt thường là những bài phân tích chuyên sâu, chia nhỏ các chủ đề phức tạp, sử dụng cấu trúc tiêu đề rõ ràng để trả lời các câu hỏi cụ thể và cung cấp thông tin toàn diện, được nghiên cứu kỹ lưỡng. Về cơ bản, chúng được xây dựng trên các nguyên tắc của E-E-A-T và cấu trúc rõ ràng, ngay cả trước khi tôi biết AEO là gì.
Nhưng dựa vào thành công ngẫu nhiên không phải là một chiến lược. Dựa trên nghiên cứu của tôi cho bài viết này, đây là kế hoạch hành động có chủ đích mới của tôi cho The Branding Corner để đón đầu xu hướng này:
Kiểm tra lại Nội dung cho AEO: Tôi sẽ xem lại các bài đăng hoạt động tốt nhất của mình để xác định các cơ hội áp dụng mô hình "Trả lời trước, giải thích sau" một cách rõ ràng hơn.
Triển khai Schema Markup một cách có hệ thống: Tôi sẽ ưu tiên thêm schema FAQPage và Article vào tất cả các bài đăng mới và các bài đăng cũ quan trọng để giao tiếp cấu trúc của chúng tốt hơn với các công cụ tìm kiếm.
Tập trung hơn nữa vào E-E-A-T: Tôi sẽ tiếp tục tập trung vào việc tạo ra nội dung được nghiên cứu sâu, dựa trên kinh nghiệm và chủ động hơn trong việc tìm kiếm các cơ hội hợp tác và đề cập để xây dựng uy tín ngoài trang.
Còn bạn thì sao? Bạn có nhận thấy những xu hướng tương tự trong traffic của mình không? Đây là một biên giới mới mà tất cả chúng ta đang khám phá. Tôi rất muốn nghe những quan sát của bạn và cùng nhau học hỏi.
Kết
Tối ưu hóa cho Công cụ Trả lời không phải là một ngành học mới hay đáng sợ. Đó là sự tiến hóa tự nhiên và hợp lý của SEO trong một thế giới ngày càng được dẫn dắt bởi trí tuệ nhân tạo. Nó đại diện cho sự trở lại với các nguyên tắc cốt lõi của nội dung tuyệt vời: cung cấp các câu trả lời rõ ràng, có thẩm quyền và thực sự hữu ích cho các câu hỏi mà khán giả của bạn đang hỏi.
Sự thay đổi này vẫn còn ở giai đoạn đầu, có nghĩa là đây là thời điểm hoàn hảo để bắt đầu học hỏi và thích ứng. Kỷ nguyên của việc chỉ đơn thuần xếp hạng cho từ khóa đang mờ dần. Kỷ nguyên của việc trở thành câu trả lời dứt khoát đã bắt đầu. Hãy cùng nhau bắt đầu xây dựng cho nó.